Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ra ở Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An là anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hoá kiệt xuất. Là con người tiêu biểu của dân tộc Việt Nam. Người con tiêu biểu đậm "chất Nghệ Tĩnh". Người đã làm rạng danh non sông đất nước ta, rạng danh quê hương Nghệ Tĩnh. Và Nghệ Tĩnh, vùng quê giàu truyền thống lịch sử, văn hoá đã hun đúc, nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách Hồ Chí Minh thời thơ ấu.
Nghệ Tĩnh là một trong những vùng có nhiều sắc thái văn hoá độc đáo góp phần làm cho văn hoá dân tộc thêm phong phú, đa dạng. Nghệ An, Hà Tĩnh vốn núi liền núi, sông liền sông. Trong quá trình thăng trầm của lịch sử luôn có những thay đổi, khi là một quận, một châu, một tỉnh khi tách thành hai tỉnh như ngày nay. Hà Tĩnh, Nghệ An luôn gắn bó với nhau về các mặt: địa lý, lịch sử, kinh tế, văn hoá, phong tục, ngôn ngữ... Ở đó, có sông Lam núi Hồng tượng trưng cho tinh thần gan góc, hiên ngang, tinh thần hiếu học, trọng đạo lý làm người của những con người yêu đất nước, yêu quê hương.
Quê nội Bác Hồ (Ảnh sưu tầm)
Gần với huyện Nam Đàn Nghệ An là huyện Đức Thọ tỉnh Hà Tĩnh.Vùng đất có nhiều danh nhân khoa bảng nổi tiếng. Tuổi thơ của Bác đã nhiều lần vượt sông theo cụ thân sinh dạy học sang vùng đất này. Đến thăm các nhân sỹ yêu nước các di tích lịch sử như thành Lục Niên, miếu thờ La Sơn phu tử..
Những buổi đàm đạo văn chương luận bàn chính sự của các cụ khoa bảng đương thời đã ảnh hưởng sâu sắc đến quá trình hình thành nhân cách của Người. Duyên cách của vùng đất bên bờ sông La, với bề dày truyền thống lịch sử văn hoá, khoa bảng đã góp phần chung đúc nên những phẩm chất trong sáng trong con người Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Lớn lên trong cảnh "nước mất nhà tan", tuổi thơ của Người cũng đã chứng kiến những cảnh sống khổ cực vì sưu cao thuế nặng của bà con làng xóm, chứng kiến cảnh dân trong vùng bị bắt đi phu ghen, tạp dịch bỏ mình nơi rừng thiêng nước độc. Ngọn lửa yêu nước, tình thương đồng bào bị đày đoạ đã được nhen nhóm lên trong tâm hồn tuổi trẻ của Người.
Trước nổi thống khổ của đồng bào, Người đã cảm nhận sâu sắc nỗi nhục nhã của người dân mất nước. Và từ đó lý tưởng cứu dân, cứu nước, lý tưởng giải phóng con người bị đày đoạ đã theo suốt cuộc đời Người trong hành trình giải phóng dân tộc, mang lại tự do, no ấm cho đồng bào.
Mặc dù đi khắp thế giới thông thạo nhiều thứ tiếng, sống với nhiều nến văn hoá, tiếp xúc nhiều phong tục tập quán khác nhau và đã xa quê mấy chục năm nhưng ở Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn in đậm những dáng nét, những thói quen sinh hoạt, những phẩm chất được đào luyện từ vùng quê Nghệ Tĩnh. Đó là con người thể hiện được hơn ai hết bản sắc quê hương trong sinh hoạt hàng ngày cũng như trong tâm hồn cá tính. Dù xa quê hương nửa thể kỷ, con người ấy vẫn thấy "50 năm ấy biết bao nhiêu tình" đã sống hoàn toàn như một người xứ Nghệ vẫn chén cà đĩa mắm, hũ ruốc Việt Minh trong bữa ăn thường lệ. Vẫn chiếc áo nâu giản dị, “màu quê hương thân mật, đậm đà". Vẫn đôi dép lốp trường chinh, đôi dép đi suốt cuộc đời không hề dẫm lên bước chân ai, chỉ có đạp kẻ thù mà xốc tới. Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Đổng Chi đã nhận xét như vậy!
Hoa sen quê Bác (Ảnh sưu tầm)
Với sự hiểu biết sâu sắc của các nền văn hoá lớn của thế giới. Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn luôn giữ sâu đậm cốt cách người Việt Nam, con người Xứ Nghệ trong tâm hồn, trong cuộc sống. Chính trên cơ sở bản sắc sâu đậm, đầy sức sống ấy mà Người đã góp phần to lớn sáng tạo ra nền văn hoá Việt Nam hiện đại, khơi nguồn cho nền văn hoá mới Việt Nam phát triển ở tầm cao mới, một nền văn hoá độc đáo và đầy tính nhân loại.
Dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta có vinh dự sinh ra Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong vinh dự đó, sông núi Nghệ Tĩnh có niềm tự hào vinh dự đã sinh ra và nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách Hồ Chí Minh trong thời thơ ấu. Sông Lam, núi Hồng biểu tượng Xứ Nghệ như rộng dài và cao hơn, kỳ vĩ hơn bởi có những con người hào kiệt. Dù đã đi xa hơn nửa thế kỷ, nhưng tư tưởng, tình cảm và những phẩm chất cao đẹp của Người vẫn luôn toả sáng, trường tồn với thời gian, với đất nước, quê hương Nghệ Tĩnh.
Nhà báo Phan Trung Thành/HTTV
