Sản xuất theo quy trình VietGap là hướng đi tất yếu để nâng cao chất lượng nông sản, mở rộng thị trường tiêu thụ và giúp người tiêu dùng được sử dụng sản phẩm sạch, an toàn. Thế nhưng, tại Hà Tĩnh, sau nhiều năm triển khai, việc sản xuất theo quy trình VietGap vẫn chưa thật sự hấp dẫn nhà nông.

VietGap là các quy định về thực hành sản xuất nông nghiệp tốt, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo sức khỏe cho người sản xuất, người tiêu dùng và bảo vệ môi trường. Sản xuất VietGap phải tuân theo nhiều quy trình nghiêm ngặt. Theo quy định, sau 3 năm, giấy chứng nhận VietGap sẽ hết hiệu lực.

Anh Trần Thư Hùng ở thôn Thanh Mỹ, xã Thượng Lộc, huyện Can Lộc

Gia đình anh Trần Thư Hùng ở thôn Thanh Mỹ, xã Thượng Lộc, huyện Can Lộc có hơn 500 gốc cam. Quá trình trồng và chăm sóc được anh thực hiện theo quy trình sản xuất sạch, nên được cấp chứng nhận VietGap từ hơn 2 năm nay, nhưng thị trường tiêu thụ sản phẩm cam vẫn phụ thuộc vào thương lái và giá bán không có sự khác biệt với cam khi chưa tham gia VietGap.

Sau khi giấy công nhận VietGap hết hiệu lực, các hộ dân trở lại với phương thức sản xuất truyền thống.

Không chỉ có các sản phẩm cam, nhiều mô hình VietGap xây dựng từ trước năm 2021 giờ đã hết hiệu lực. Trong số đó nhiều trường hợp không tham gia trở lại. Đơn cử như mô hình chăn nuôi gà thả vườn của Tổ hợp tác Chăn nuôi gà Phú Hòa, xã Yên Hòa, huyện Cẩm Xuyên. Sau khi giấy công nhận VietGap hết hiệu lực, 20 hộ dân của Tổ hợp tác trở lại với phương thức sản xuất truyền thống.

Hầu hết VietGap đều do các tổ chức đứng ra làm trên cơ sở có sự hỗ trợ từ các chính sách phát triển Nông nghiệp

Tại Hà Tĩnh, hầu hết VietGap đều do các tổ chức đứng ra làm trên cơ sở có sự hỗ trợ từ các chính sách phát triển Nông nghiệp. Tuy nhiên, khi chính sách hỗ trợ giảm hoặc hết hiệu lực, diện tích VietGap cũng bị thu hẹp dần. Đến nay, diện tích cây trồng các loại đã được cấp giấy chứng nhận VietGap chỉ còn hơn 1.900 héc ta, giảm hơn 1.000 héc ta so với quy mô ban đầu. 

Xem thêm: Phát triển bền vững nuôi tôm nước lợ

Thực tế cho thấy, áp dụng quy trình VietGap là điều kiện thuận lợi để nâng cao những tiêu chí sản xuất và dễ dàng chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ… Tuy nhiên, khi thị trường tiêu thụ không phân biệt rõ ràng, giá thu mua không khác biệt thì  không tạo được động lực cho bà con. Do đó điều quan trọng phải tạo được liên kết trong sản xuất, tiêu thụ để VietGap không chỉ dừng lại ở các mô hình mà trở thành một hướng đi tất yếu, bền vững của nền Nông nghiệp sạch./.

Bách Hợp – Đình Phi/HTTV