Các vụ tấn công trên Biển Đỏ tác động nghiêm trọng tới hoạt động thương mại toàn cầu và ổn định khu vực

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc triệu tập cuộc họp về duy trì hòa bình và an ninh quốc tế ở Biển Đỏ. (Ảnh: UN)

Phát biểu tại phiên họp, Trợ lý Tổng thư ký Liên hợp quốc Khaled Khiari khẳng định, không lý do nào có thể biện minh cho việc các tay súng Houthi tiếp tục tấn công chống lại quyền tự do hàng hải ở Biển Đỏ. Đại diện Liên hợp quốc cũng đồng thời lưu ý thêm rằng tất cả các sự cố bắt nguồn từ các khu vực do Houthi kiểm soát "phải dừng lại".

Ông Khiari khuyến khích "tất cả các bên liên quan" trong khu vực rộng lớn hơn tránh mọi kịch bản leo thang, hành động theo hướng giảm căng thẳng, đồng thời kêu gọi vận hành trở lại tuyến đường giao thông thường để tránh nguy cơ Yemen "bị kéo vào một cuộc xung đột trong khu vực”.

Về phía Tổng thư ký Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) Arsenio Dominguez dẫn chứng các thông tin gần đây cho thấy lực lượng Houthi không chỉ giới hạn mục tiêu tấn công là các tàu có liên quan tới Israel. Ông Dominguez mô tả các cuộc tấn công là không thể chấp nhận được, đồng thời cho biết các tàu "phải được phép giao thương trên toàn thế giới trên tinh thần không bị cản trở và phù hợp với luật pháp quốc tế".

Ông Dominguez cho biết, trước những diễn biến hiện nay, một số lượng đáng kể các công ty đã định tuyến lại các tàu của họ đi vòng quanh Nam Phi để giảm thiểu rủi ro, khiến các chuyến đi kéo dài trung bình thêm 10 ngày và tác động tiêu cực đến thương mại quốc tế cũng như chi phí vận chuyển hàng hóa.

Qua đó, Tổng thư ký IMO kêu gọi các bên kiềm chế và giảm xung đột “để đảm bảo an toàn cho các tàu thuyền trong khu vực, đảm bảo tự do hàng hải và ổn định chuỗi cung ứng". Ông Dominguez cho biết thêm tổ chức này sẽ tiếp tục theo dõi tình hình với sự hợp tác của các quốc gia thành viên và các đối tác, cùng với hải quân tham gia đảm bảo an ninh trên biển.

Nhân dịp này, ông Dominguez cũng nhắc lại các khuyến nghị trước đó đã được thống nhất vào tháng 12/2023 về cách giải quyết khủng hoảng, đồng thời cho biết IMO đã có sẵn một chương trình về an ninh ở khu vực Biển Đỏ.

Đại diện thường trực của Pháp tại Liên hợp quốc - ông Nicolas de Riviere nhấn mạnh trách nhiệm tập thể của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là đảm bảo tiến trình hòa bình ở Yemen tiếp tục tuân theo lộ trình của Đặc phái viên Liên hợp quốc về Yemen. Pháp là nước giữ chức Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc trong tháng 1/2024.

Cùng chia sẻ quan ngại, đại diện thường trực của Nga tại Liên hợp quốc - ông Vassily Nebenzia cho rằng những hạn chế đối với quyền tự do hàng hải ở Biển Đỏ và Vịnh Aden "không xảy ra một cách tự nhiên".

Theo quan điểm của đại diện ngoại giao Nga thì "những gì đang xảy ra ở Biển Đỏ đã phản ánh trực tiếp tình trạng bạo lực ở Gaza, khi mà các chiến dịch quân sự của Israel đã bước sang tháng thứ 3 liên tiếp”. Bên cạnh đó, ông Nebenzia cũng chỉ ra rằng, bất ổn cũng đang xảy ra ở các vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng khác, cũng như khu vực dọc biên giới Israel – Li-băng.

Ông Nebenzia chỉ trích Mỹ đã có động thái che đậy hành động của Israel và biến các thành viên còn lại của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc trở thành "con tin" bằng cách phủ quyết mọi dự thảo nghị quyết yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức ở Gaza.

Cần nhanh chóng nối lại hoạt động bình thường của tuyến hàng hải trọng yếu

Một tàu container đi qua kênh đào Suez - tuyến đường thủy quan trọng nối liền Địa Trung Hải với Biển Đỏ. (Ảnh: IMO)

Trong bài phát biểu nhậm chức với tư cách là thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, ngày 3/1, đại diện thường trực của Algeria tại Liên hợp quốc - ông Amar Bendjama, đã công nhận tuyến đường Biển Đỏ mang "tầm quan trọng hàng đầu đối với toàn thế giới". Ông cho rằng cuộc khủng hoảng trên biển phải được nhìn nhận trong bối cảnh khu vực rộng lớn hơn. Biển Đỏ "không chỉ là một tuyến đường thương mại", mà đây còn là khu vực lịch sử với những khát vọng và hy vọng chính đáng.

Đại diện thường trực của Nhật Bản tại Liên hợp quốc Yamazaki Kazuyuki đã bày tỏ sự phẫn nộ trước cuộc “bắt giữ” vũ trang tàu MV Galaxy Leader cùng thủy thủ đoàn gồm 25 người vào ngày 19/11 vừa qua.

Ông cho rằng việc thủy thủ đoàn vô tội bị giam giữ trong hơn 40 ngày là điều không thể chấp nhận được. Biển Đỏ là tuyến đường biển quan trọng và việc các tàu buộc phải chuyển hướng quanh Mũi Hảo Vọng sẽ tốn kém hơn, tốn nhiều năng lượng và thời gian hơn.

Qua đó, đại diện ngoại giao Nhật Bản mạnh mẽ lên án hành động của Houthi và kêu gọi lực lượng này chấm dứt các vụ tấn công. Theo lập luận của ông Kazuyuki, việc Houthi tiếp tục các cuộc tấn công sẽ tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng và nền kinh tế toàn cầu.

“Điều quan trọng bây giờ là phải suy nghĩ về các bước tiếp theo và Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc phải đưa ra hành động thích hợp để ngăn chặn các mối đe dọa bổ sung từ phía Houthi để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế” – ông Kazuyuki nói.

Trước đó, ngày 1/12/2023, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã ra thông cáo báo chí đề cập đến mối đe dọa của các tay súng Houthi và lên án các cuộc tấn công trên Biển Đỏ “bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất”. Cơ quan quyền lực nhất của Liên hợp quốc đồng thời kêu gọi trả tự do ngay lập tức cho tàu MV Galaxy Leader (Nhật Bản) bị lực lượng này bắt giữ từ ngày 19/11.

Cuộc họp gần đây nhất của Hội đồng Bảo an về cuộc khủng hoảng vào ngày 29/12 đã chứng kiến việc Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cảnh báo về nguy cơ bất ổn tiếp tục lan rộng ngoài phạm vi khu vực./.