Nhiệt độ toàn cầu tăng vọt lên mức kỷ lục mới vào tháng 9/2023 với mức chênh lệch rất lớn, khiến các nhà khoa học không khỏi choáng váng.

Theo thông tin trên The Guardian, cao hơn 0,5 độ C so với kỷ lục nhiệt độ của tháng 9 trước đó, tháng 9/2023 trở thành tháng 9 nóng nhất từ trước đến nay. Bộ dữ liệu từ các nhà khoa học châu âu và Nhật Bản cho thấy, tháng trước ấm hơn khoảng 1,8 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Trước đó, các tháng 7/2023 và tháng 8/2023 cũng lập kỷ lục là các tháng nóng nhất. Nhiệt độ cao đang gây ra các đợt nắng nóng và cháy rừng trên khắp thế giới.

Nắng nóng là kết quả của việc lượng khí thải carbon dioxide tiếp tục ở mức cao, kết hợp với sự thay đổi nhanh chóng của hiện tượng khí hậu tự nhiên lớn nhất hành tinh - El Nino.

Cách đây 3 năm, hiện tượng La Nina ở Thái Bình Dương khiến nhiệt độ giảm một chút nhờ lượng nhiệt được giữ lại ở các đại dương nhiều hơn. Hiện tại, El Nino trở lại dẫn đến giải phóng nhiệt đại dương và làm tăng nhiệt độ.

Năm 2023 gần như chắc chắc sẽ là nắng nóng kỷ lục, thậm chí năm 2024 còn nóng hơn thế vì tác động của El Nino đến nhiệt độ có thể cảm nhận rõ nhất vào năm sau khi hiện tượng này bắt đầu.

“Tôi vẫn đang cố gắng tìm hiểu vì sao mà nhiệt độ một năm lại có thể tăng vọt so với các năm trước như vậy”, nhà nghiên cứu khí hậu Mika Rantanen ở Viện Khí tượng Phần Lan nói. Trong khi đó, Giáo sư Ed Hawkins ở Đại học Reading (Anh) cho hay sức nóng trong mùa hè năm 2023 là “bất thường”.

Nhiệt độ cao đang gây ra các đợt nắng nóng và cháy rừng trên khắp thế giới. Ảnh minh họa

Nhiệt độ chạm mốc kỷ lục tại nhiều quốc gia, trong đó có Pháp, Đức và Ba lan. Văn phòng Khí tượng của Vương quốc Anh  cho biết, nước này vừa trải qua tháng 9 nóng nhất từng được ghi nhận từ năm 1884 đến nay.

Tại Australia, nhà khoa học khí hậu Joelle Gergis nói: “Những quan sát về khí hậu của Australia vào tháng 9 gây sốc. Số liệu cho thấy những khu vực trải qua nhiệt độ cao nhất từng ghi nhận, với nhiều nơi cao hơn mức trung bình 3 - 5 độ C. hơn mức trung bình từ 3C đến 5C. Lượng mưa thiếu hụt là nguyên nhân gây ra hạn hán. Mùa hè sẽ rất khắc nghiệt”.

Theo nhận định của nhà khoa học Zeke Hausfather thuộc dự án dữ liệu khí hậu Trái đất Berkeley, trong khi hiện tượng nóng lên toàn cầu do con người gây ra và El Nino là hai yếu tối lớn nhất khiến nhiệt độ phá kỷ lục, các yếu tố khác cũng góp phần làm tăng nhiệt độ. Các yếu tố này gồm sự gia tăng chu kỳ mặt trời 11 năm, khí thải oxit lưu huỳnh từ hoạt động vận chuyển và công nghiệp cũng như vụ phun trào núi lửa ở Tonga đã giải phóng một lượng lớn hơi nước, giữ nhiệt.

Trao đổi với The Guardian hồi tháng 8/2023, 45 nhà khoa học khí hậu trên khắp thế giới cho hay, mặc dù nền nhiệt Trái Đất tăng kỷ lục có thể là một bước ngoặt đáng báo động nhưng xu hướng nóng lên toàn cầu nói chung đến nay hoàn toàn phù hợp với những dự đoán khoa học trong 30 năm.

Các tác động thời tiết ngày càng nghiêm trọng cũng đã được các nhà khoa học cảnh báo từ lâu, dù tốc độ và cường độ trong thực tế cũng như tính dễ bị tổn thương bất ngờ của nhiều người dân khiến một số người lo sợ. Nhiệt độ nước biển quá cao và hiện tượng mất băng biển ở Nam cực được coi là các sự kiện gây sốc nhất.

Theo các nhà khoa học, năm 2023 với những sự kiện đặc biệt có thể trở thành một năm bình thường chỉ sau 10 năm tới, trừ khi có sự gia tăng đáng kể các hành động vì khí hậu. Các nhà nghiên cứu đều nêu ra một hành động rất quan trọng là giảm hoàn toàn việc đốt nhiên liệu hóa thạch.

Đinh Kim/doisongphapluat.com

Link bài gốc