Bảo tồn, phát triển đặc trưng văn hóa dân tộc Chứt

15:30 19/04/2023

702 lượt xem

Được phát hiện từ trong rừng sâu, sau hơn 30 năm về định cư ở huyện Hương Khê, cuộc sống đồng bào dân tộc Chứt đã có sự thay đổi rõ nét. Tuy nhiên, trong quá trình giao thoa văn hoá, một số giá trị truyền thống của người Chứt đang dần bị mai một. Trước thực trạng này, huyện Hương Khê đang đẩy mạnh các giải pháp nhằm bảo tồn, phát huy những giá trị đặc sắc của đồng bào dân tộc Chứt. Nhân Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam 19-4, phóng sự sau sẽ phản ánh về những nỗ lực này.

Người Chứt ít ai nhớ được năm sinh, tháng đẻ của mình nhưng lại có một thứ âm thanh đã đi vào máu thịt đó chính là tiếng đàn chưrabon… Thế hệ trước, truyền dạy cho thế hệ sau loại nhạc cụ độc đáo làm bằng vật liệu chính là tre nứa. Tiếng đàn đã làm cho đời sống tinh thần của người Chứt thêm phần phong phú. Trước đây, người Chứt thường chỉ chơi đàn chưrabon vào ngày tết Lấp lỗ hoặc tết Chăm cha bới, nhưng ngày nay họ còn dùng tiếng đàn để thể hiện niềm vui trong cuộc sống.

Bà Hồ Thị Lịnh, Bản Rào Tre xã Hương Liên, huyện Hương Khê kéo đàn tre

Ngoài đàn chưrabon, người Chứt còn một loại nhạc cụ độc đáo khác đó là khèn môi. Xưa kia, hầu hết đàn ông trong bản đều biết thổi đàn môi, tuy nhiên cuộc sống phát triển khiến cho loại nhạc cụ này dần mai một. Hiện nay, cả bản cũng chỉ còn duy nhất ông Hồ Viết Phượng biết chơi loại nhạc cụ này.

Ông Hồ Viết Phượng, Bản Rào Tre xã Hương Liên, huyện Hương Khê (người ngồi giữa), đang thổi đàn môi

Đồng bào dân tộc Chứt có hai ngày lễ lớn trong năm đó là tết Lấp lỗ và Tết Chăm cha bới. Tết Lấp lỗ được tổ chức vào ngày 7/7 Âm lịch với ý nghĩa “cắm lỗ, gieo hạt”, báo hiệu đã hoàn thành việc gieo, trỉa trên nương rẫy. Còn Tết Chăm cha bới được gọi là Tết mừng cơm mới, được tiến hành khi vụ mùa cũ vừa khép lại, vụ mùa mới chuẩn bị bắt đầu, thường diễn ra vào tháng 11 âm lịch. Với mong muốn bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của người Chứt, những năm gần đây, các lễ hội này đã được khôi phục, tổ chức quy mô thu hút sự tham gia đông đảo của bà con Nhân dân trong vùng.

Theo Thanh Huyền – Lê Vinh/HTTV