Giá trị độc đáo của Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu
Sau Mộc bản Trường Lưu và Hoàng Hoa sứ trình đồ, việc Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu ký ức thế giới Khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đã đưa Hà Tĩnh trở thành địa phương đầu tiên ở Việt Nam có tới 3 tư liệu di sản khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Theo các nhà nghiên cứu, đây là bộ tư liệu độc đáo, có giá trị trên nhiều phương diện.

Bức trướng của Tể tướng, xuân quận công Nguyễn Nghiễm mừng thọ bà Phan Thị Trừu, mẹ của thám hoa Nguyễn Huy Oánh thọ 80 tuổi, năm 1772, là một trong những tư liệu nằm trong bộ sưu tập Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu. Trước khi Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu được ghi danh là Di sản tư liệu ký ức thế giới, bức trướng này đã được Cơ quan thông tin và truyền thông của UNESCO tại Thái Lan tuyển chọn đưa vào giới thiệu tại triễn lãm “ Phụ nữ trong dòng chảy ký ức lịch sử của thế giới”.

Cùng với bức trướng mừng thọ bà Phan Thị Trừu, bộ sưu tập Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu gồm 48 sắc phong, văn bằng và trướng được viết bằng chữ Hán và chữ Nôm giai đoạn từ thế kỷ 17 đến đầu thế kỷ 20. Các tư liệu đều là hiện vật gốc, quý hiếm, có nguồn gốc rõ ràng đang được các thế hệ hậu duệ dòng họ Nguyễn Huy và nhiều dòng họ ở Trường Lưu giữ gìn và bảo quản. Đây được xem là những cứ liệu độc đáo, có giá trị trên nhiều phương diện.
Không chỉ thể hiện truyền thống gia phong dòng tộc ở một làng quê tiêu biểu Việt Nam đó là làng Trường Lưu, mà thông qua các văn bản hán nôm còn mang những giá trị truyền thống chung; phản ánh những nét tương đồng, giao thoa của các làng quê ở các nước châu Á trong một giai đoạn lịch sử đã qua.

Cùng với Mộc bản Trường Lưu và Hoàng Hoa sứ trình đồ, việc Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu được UNESCO công nhận là di sản tư liệu kí ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã góp phần khẳng định bề dày truyền thống văn hóa, lịch sử của vùng đất này. Đây không chỉ là niềm vinh dự, tự hào của một miền quê có nhiều di sản quý mà còn khơi dậy và nêu cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc, đánh thức và khai thác các giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển kinh tế - xã hội.
Theo Nguyễn Trung – Đình Phi/HTTV